Зголемување на минималната плата од април 2025 година
Од 1 април 2025 година, во согласност со законските измени и усогласувањето со економските индикатори, минималната бруто плата во Република Северна Македонија е зголемена на 36.037 денари, додека нето износот кој вработените реално го добиваат изнесува 24.379 денари.
Минималната плата има клучна улога за заштита на стандардот на работниците и претставува законскиот праг под кој не смее да падне месечниот надомест за полн работен однос. Во продолжение следи детална анализа на структурата на оваа плата и начинот на пресметка за 2025 година.
Основи на пресметка: Што е минимална бруто, а што нето плата?
Што претставува бруто плата?
Бруто платата е износот што е пријавен во системот на УЈП и ги вклучува сите обврзувачки придонеси и даноци. Тоа не е износот што го добива работникот, туку основа врз која се пресметуваат:
- Придонеси за пензиско и здравствено осигурување,
- Придонес за невработеност,
- Персонален данок на доход.
Што претставува нето плата?
Нето платата е износот што работникот го добива на банкарската сметка. Тоа е бруто платата минус сите законски одбитоци – придонеси и персонален данок.
Придонеси од плата: Колку се одзема?
Од бруто износот на минималната плата од 36.037 денари, се одземаат следните социјални придонеси:
| Вид на придонес | Процент | Износ (денари) |
|---|---|---|
| Пензиско и инвалидско осигурување | 18.8% | 6.775 |
| Здравствено осигурување | 7.5% | 2.703 |
| Професионална болест и повреда | 0.5% | 180 |
| Осигурување од невработеност | 1.2% | 432 |
| Вкупно придонеси | 10.090 |
Овие износи се директно задржуваат од плата и се уплатуваат во соодветните државни фондови.
Пресметка на персонален данок на доход
По одбивање на придонесите, се добива основа за пресметка на персоналниот данок на доход. За 2025 година, личното даночно ослободување изнесува 10.270 денари месечно, според податоци од УЈП.
Формула за пресметка на ДД:
ДД = (Бруто плата – Придонеси – Лично даночно ослободување) × 10%
Во конкретниот пример:
- Бруто плата: 36.037 денари
- Придонеси: 10.090 денари
- Лично ослободување: 10.270 денари
Основица за данок: 36.037 – 10.090 – 10.270 = 15.677 денари
Персонален данок: 15.677 × 10% = 1.567,7 денари (заокружено: 1.568 денари)
Финална нето плата: Колку добива работникот?
Нето платата е износот кој работникот го добива по сите одбитоци:
Нето плата = Бруто – Придонеси – Данок на доход
Пресметано:
- 36.037 – 10.090 – 1.568 = 24.379 денари
Ова е месечниот износ кој секој вработен со минимална плата ќе го добива во 2025 година на својата банкарска сметка.
Што значи ова за работниците и работодавачите?
Последици за работниците
- Повисок нето приход: во споредба со претходната година, зголемувањето значи дополнителни средства за месечно живеење.
- Поголема основа за пензиско и здравствено покритие, што влијае долгорочно позитивно на пензиите и здравствените услуги.
- Поголема заштита на работничките права, особено кај нискоквалификуваните категории на работници.
Последици за работодавачите
- Зголемени трошоци по вработен, што особено влијае кај мали и микро компании.
- Потреба од прилагодување на платниот список и МПИН пријави, за да се усогласат со новите износи.
- Можни реструктурирања на вработувања за одржување на рентабилноста.
Заклучок: Минималната плата како показател на економска состојба
Минималната плата е повеќе од законска обврска – таа е показател за социјалната одговорност на државата и реалната состојба на пазарот на труд. Зголемувањето на минималната бруто плата на 36.037 денари, со што работниците добиваат 24.379 денари нето, е позитивен чекор за подобрување на животниот стандард.
Сепак, за реална заштита на работниците и правна сигурност на работодавачите, неопходно е правилно и редовно да се следат и применуваат сите законски обврски поврзани со пресметка на плата.
Вовед: Нова минимална плата од април 2025 година
Од април 2025 година, во Република Северна Македонија е воведена нова минимална плата. Според новите пресметки, минималната бруто плата изнесува 36.037 денари, додека нето износот што работникот реално ќе го добие е 24.379 денари. Овој текст ќе ви објасни детално како се пресметува минималната плата и што значи тоа за вашиот личен буџет.
Како се одредува минималната плата?
Минималната плата се определува согласно Законот за минимална плата и редовно се усогласува со индикатори како што се пораст на животни трошоци, пораст на просечна плата и продуктивност. Од 2023 година, формулата за пресметка на минималната плата се базира на:
- 50% од просечната исплатена месечна бруто плата по работник;
- плус 50% од трошоците за живот;
- плус 50% од порастот на бруто домашниот производ.
Со ваквиот пристап, целта е да се одржи минималната плата како одржливо и реално економско ниво на приходи.
Детална пресметка на придонеси од плата
Иако бруто платата е 36.037 денари, вработениот нема да ги добие сите овие пари. Прво се одземаат придонесите за социјално осигурување, кои се задолжителни:
Придонеси:
- Пензиско и инвалидско осигурување (ПИОМ) – 18.8%: 6.775 денари
- Здравствено осигурување – 7.5%: 2.703 денари
- Дополнително здравствено осигурување – 0.5%: 180 денари
- Придонес за вработување – 1.2%: 432 денари
Вкупно придонеси: 10.090 денари
Овие износи се одземаат од бруто платата и го сочинуваат делот што државата го користи за финансирање на пензии, здравство и осигурување од невработеност.
Пресметка на персонален данок на доход (ДД)
По одбивање на придонесите, останува основа за пресметка на персонален данок на доход (ДД), кој изнесува 10% од разликата.
Формула:
Персонален данок = (Бруто плата – Придонеси – Даночен одбиток) × 10%
Во примерот:
- Бруто: 36.037 денари
- Придонеси: 10.090 денари
- Даночен одбиток (основица без данок): приближно 11.677 денари
- Основица за данок: 14.270 денари
Персонален данок: 1.568 денари
Конечна нето плата: Колку пари добива работникот?
По одземање на придонесите и данокот, останува нето платата — реалниот износ што го добива вработениот на трансакциска сметка.
Пресметка:
36.037 – 10.090 – 1.568 = 24.379 денари
Ова е конечниот нето износ што работникот го добива секој месец ако е пријавен на минимална плата.
Пример: Пресметка на плата во практична ситуација
Ако сте вработени со договор на неопределено време и примате минимална плата:
- Работодавачот пријавува 36.037 денари на УЈП и ФЗОМ;
- Вие добивате 24.379 денари;
- Остатокот оди за социјални придонеси и данок;
- Работодавачот има и дополнителни трошоци поврзани со плата (како регрес, боледувања и др.).
Заклучок: Што значи ова за вработените?
Зголемувањето на минималната плата до 36.037 денари бруто е позитивен чекор за заштита на работничките права и подобрување на животниот стандард. Реалниот износ од 24.379 денари нето, иако не е висок, претставува важен напредок во однос на претходните години.
За работодавачите, ова значи повисоки трошоци за труд, но и подобра социјална сигурност на нивните вработени. Сите страни имаат интерес транспарентно да ги следат пресметките и да ги почитуваат законските обврски.
